Recenzja filmu

Nieznośny ciężar wielkiego talentu (2022)

Są aktorzy i jest Nic Cage. Żywa legenda kina. Człowiek dysponujący monumentalnym talentem. Ekscentryk, który dzięki odważnym szarżom i nieposkromionej charyzmie zasłużył nie tylko na miejsce w filmoznawczych annałach, lecz przede wszystkim – w sercach kinomanów. Film Toma Gormicana to list miłosny do gwiazdora odbijającego się od dna po latach występów w B-klasowych produkcjach, a zarazem prezent od fana dla fanów.


Jak powszechnie wiadomo, nie ma czegoś takiego jak "za dużo Nicolasa Cage'a". Mając tę świadomość, reżyser inkrustuje swoją opowieść odniesieniami do kariery bohatera – czy to w dialogach, czy to przytaczając finałową scenę z "Con Air – lotu skazańców". Podobną strategię przyjął, pisząc scenariusz wraz z Kevinem Ettenem. Na poziomie fabularnym "Nieznośny ciężar wielkiego talentu" to historia złożona z klisz znanych z akcyjniaków, w których Cage okopał się po artystycznych sukcesach takich produkcji jak "Dzikość serca" czy "Zostawić Las Vegas". 

Za punkt wyjścia twórcy obierają jednak całkiem przyziemne problemy będące chlebem powszednim niejednego artysty. Wyrazy sympatii ze strony znanego reżysera (David Gordon Green) nie przekładają się na nową rolę, nastoletnia córka (Lily Mo Sheen) domaga się atencji w innej formie niż wspólny seans klasyki niemieckiego ekspresjonizmu, a najlepszą oferta, jaką udaje się załatwić agentowi (Neil Patrick Harris), to chałtura na urodzinach fana – milionera z Ameryki Południowej. Tkwiąca z tyłu głowy myśl o długach pomaga aktorowi przełknąć dumę i przyjąć zaproszenie. 

Misja nieoczekiwanie narzucona protagoniście przez spotkaną na lotnisku agentkę CIA (Tiffany Haddish) jest dość podobna do tej z "Więźniów Ghostland" Siona Sono. Gwiazdor goszczący w posiadłości Javiego (Pedro Pascal), milionera o niejasnych powiązaniach z kartelem narkotykowym, ma odnaleźć uprowadzoną dziewczynę. Co może pójść nie tak, jeśli zamiast zaprogramowanego na samounicestwienie skafandra ma się doświadczenie zdobywane przez lata na planach "Twierdzy", "Bez twarzy" czy "60 sekund"? 

Choć film stoi kinofilską nostalgią, Gormicanowi udaje się zachować dystans wobec swojego bohatera. Reżyser umożliwia Nicolasowi Cage’owi konfrontację ze swoją ekranową personą, której najgłośniejszą manifestacją jest Nicky – przekonany o swoim geniuszu i upierdliwy jak wyrzut sumienia. To właśnie tu, na styku młodzieńczych ideałów i zniechęcenia odmowami ze strony kolejnych reżyserów, ujawnia się komediowy potencjał historii. Metatekstualna gra pozwala aktorowi wziąć oczekiwania publiczności w ironiczny nawias, a przy okazji pokazać, że jest w wyśmienitej formie. 


Obsadzony w roli Javiego Pedro Pascal to dla Cage’a wspaniały kompan. Jako piszący do szuflady scenarzysta, który marzy, by przedstawić swe dzieło podziwianemu aktorowi, potrafi zarazem wzruszać i bawić. Jest także katalizatorem zmian, jakie zachodzą w protagoniście. To właśnie on skłania swego idola do porzucenia hamujących go przekonań i przewartościowania priorytetów. Wątek rodzącej się między bohaterami przyjaźni to z pewnością jeden z najlepiej poprowadzonych bromance’ów ostatnich lat. 

Rozpinając kinofilskie zainteresowania bohatera między "Gabinetem doktora Caligari" a nieoczekiwanie odkrytym geniuszem "Paddingtona 2" Tom Gormican w symboliczny sposób pokazuje skalę jego aktorskich możliwości: od szalonych, ekspresyjnych szarż po te bardziej stonowane występy, w których trzyma swe skłonności do przesady w ryzach. W "Nieznośnym ciężarze wielkiego talentu" Nicolas Cage pokazuje, że ten barokowy tytuł nie jest dziełem przypadku. Film mógłby być wspaniałym ukoronowaniem jego kariery. Wolę jednak wierzyć, że mamy do czynienia z symbolicznym nowym początkiem, a w najbliższych latach Nic Cage jeszcze nas zaskoczy.